آیا وقت آن نرسیده برخی شهروندان در حفظ و پاکیزگی دماوند نقش پررنگتری ایفا کنند؟
مهدی مرادی- در حالی که طی سالهای اخیر دستگاههای اجرایی، نهادهای آموزشی و گروههای مردمی برای ارتقای فرهنگ زیستمحیطی و بهبود کیفیت زندگی شهری اقداماتی را انجام دادهاند، اما همچنان بخشی از مشکلات دماوند در حوزه بهداشت محیط، آلودگی هوا و ناهنجاریهای شهری ریشه در ضعف مسئولیتپذیری اجتماعی برخی شهروندان دارد؛ موضوعی که کمتر در فضای رسانهای مورد توجه قرار میگیرد.
بیتوجهی به اصول اولیه شهروندی؛ از زبالهریزی تا پسماندسوزی
با وجود نصب مخازن متعدد پسماند در معابر، همچنان موارد متعدد رهاسازی زباله در خیابانها، جویها و فضاهای عمومی به چشم میخورد؛ معضلی که نمونه بارز آن در بلوار شهید بهشتی گیلاوند بارها گزارش شده است.
این رفتار نه تنها چهره شهر را مخدوش میکند، بلکه هزینههای خدمات شهری را نیز به طور قابل توجهی افزایش میدهد.
گروههای مردمی فعال در محیطزیست نیز بارها مسیرهای گردشگری را پاکسازی کردهاند، اما تنها یک روز پس از این اقدام، همان مناطق دوباره مملو از زباله میشود؛ بهویژه پسماندهای پلاستیکی که بهسختی تجزیه میشوند و به منابع طبیعی آسیب میزنند.
از سوی دیگر، رهاسازی زباله از خودروها، قرار دادن کیسههای زباله روی سقف یا صندوق خودرو و انتشار آن در مسیر حرکت، همچنان از رفتارهای نادرستی است که پاکبانان زحمتکش شهر را با حجم بالایی از کار تکراری مواجه میکند.
برگسوزی؛ تهدید خاموش علیه هوای دماوند
با وجود سالها اطلاعرسانی، فرهنگسازی و هشدارهای مکرر محیط زیست و شهرداری، همچنان سوزاندن برگهای پاییزی در برخی محلات تکرار میشود.
این اقدام علاوهبر ایجاد آلودگی هوا، موجب تشدید شرایط تنفسی شهروندان میشود؛ در حالی که طبق قوانین، سوزاندن پسماندهای سبز تخلف محسوب شده و قابل پیگیری است.
این در حالی است که دماوند از قبل تحت تأثیر آلودگی هوای شرق تهران قرار میگیرد و افزودن دود پسماندسوزیها، وضعیت را بهمراتب حادتر میکند.
رفتارهای پرخطر ترافیکی؛ از خودروهای دستکاریشده تا حرکات نمایشی
افزایش تردد خودروهای دستکاریشده و موسوم به «شوتی»، با اگزوزهای پرصدا و حرکات خطرناک در بلوارهای شلوغ، یکی دیگر از چالشهای شهر است.
این رفتارها نه تنها آسایش عمومی را برهم میزند، بلکه بارها منجر به وقوع حادثه شده است؛ از جمله سانحه تلخی که در ماههای اخیر باعث جان باختن یکی از جوانان شهر شد و جامعه را عزادار کرد.
در همین راستا، پلیس شهرستان دماوند اخیراً ۱۶ خودروی خطرساز را توقیف کرده که اقدامی قابل تقدیر در راستای افزایش ایمنی شهری است.
براساس قوانین مختلف از جمله قانون مدیریت پسماند، قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست، و همچنین وظایف شهروندی مندرج در آییننامههای مدیریت شهری، هر شهروند در برابر محیط پیرامون خود دارای مسئولیت مشخص است.
حفاظت از محیط زیست، رعایت حقوق همسایگان، جلوگیری از ایجاد آلودگی صوتی و بصری، پیشگیری از تهدید سلامت دیگران و رعایت نظم شهری، وظایفی هستند که رعایت آنها تنها بر دوش نهادها نیست؛ بلکه بهعنوان حقوق و مسئولیتهای متقابل شهروندان تعریف شده است.
رسانهها نیز مسئولیت دارند/ شهرِ زیستپذیر با مشارکت همه ساخته میشود
با وجود اقدامات دستگاهها، بخشی از رسانهها تنها بر ضعف نهادهای خدماتی و اجرایی تمرکز میکنند و کمتر به نقش مردم در ایجاد یا حل مشکلات شهری میپردازند؛ در حالی که فرهنگسازی در حوزه مسئولیت اجتماعی نیازمند مشارکت جدی رسانههاست.
پایداری شهری، پاکی محیط، کاهش آلودگی هوا و ارتقای کیفیت زندگی تنها با برخوردهای پلیسی و اقدامات شهرداری محقق نمیشود.
شهر خانه دوم همه ماست؛ همانگونه که از منزل خود مراقبت میکنیم، باید نسبت به محیط زیست، معابر، آرامش عمومی و سلامت دیگران نیز احساس مسئولیت داشته باشیم.
امروز بیش از هر زمان دیگری لازم است شهروندان، نهادهای اجرایی و رسانهها همصدا شوند تا دماوند شهری پاکتر، ایمنتر و قابلزیستتر برای نسلهای آینده باشد.
